Met 85 % van het wereldwijde zwerfvuil op het strand bestaande uit verkeerd beheerde kunststoffen, is de toenemende hoeveelheid plastic in de zee een wereldwijd probleem geworden. Schattingen van microplastic deeltjes, die bestaan uit niet-biologisch afbreekbare plastic deeltjes kleiner dan 5 mm in de oceanen, variëren van 15 tot 51 triljoen. Dat vertaalt zich in 75 000 tot 300 000 ton microplastics die jaarlijks in de omringende oceanen van de EU terechtkomen. Die groeiende aantallen hebben een belangrijke rol gespeeld in een recente oproep tot actie van de Europese Unie. De EU-milieukeurcriteria dragen bij tot deze strijd en verbieden het gebruik van microplastics in cosmetica die worden af-, uit-, of weggespoeld sinds 2014 en in detergentia sinds 2017.
De toenemende hoeveelheid microplastics in de oceaan is een direct gevolg van de plastic deeltjes die in veel cosmeticaproducten worden aangetroffen, zoals lichaams- of gezichtsscrubs, tandpasta, kinderbadschuim (met glitters), enz. Door de kleine deeltjesgrootte worden microplastics vaak niet opgevangen door de filters in waterzuiveringssystemen en komen ze uiteindelijk in de oceaan terecht. Eenmaal in de oceaan verwarren zeedieren, zoals vissen en plankton, ze vaak met voedsel en eten ze op. Bij het eten van vis en andere schaal- en schelpdieren loopt de mens dus het risico indirect microplastics en giftige deeltjes op te nemen.
Aangezien microplastics geen geografische grenzen meer hebben zodra ze in onze waterwegen zijn vrijgekomen, zou een wereldwijd verbod op het gebruik ervan in cosmetica een merkbare impact hebben. In 2014 werd het gebruik van bepaalde stoffen, waaronder parabenen, formaldehyde en microplastics, uitdrukkelijk beperkt door de eisen van het EU-milieukeurmerk voor de productgroep "cosmetica die worden af-, uit- of weggespoeld", waaronder toiletzeep, douchegels, shampoo, conditioners en scheerproducten. In 2017 werden de criteria voor detergentia herzien en werden microplastics uitdrukkelijk uitgesloten
